एकट्याने एकटे गर्दीत चालावे

एकट्याने एकटे गर्दीत चालावे
एकट्याने आपुल्याशी फ़क्त बोलावे

थांबते गर्दी फ़ुलांच्या उंब-यापाशी
एकट्याने आतूनी निर्माल्य हुंगावे

दार हे अपुले ति-हाईत होतसे जेव्हा
एकट्याने ओळखावे अन पुढे जावे

एकट्याला हाक येते रानपक्ष्याची
एकट्याने पाखरु प्राणांत झेलावे

लागते जावेच या अंधारयात्रेला
एकट्याने एकटा अपुला दिवा व्हावे

गीत : मंगेश पाडगावकर
संगीत : श्रीधर फ़डके
गायक : अवधूत गुप्ते
अल्बम : संगीत मनमोही रे


एकांत, एकटेपणा, एकाकीपणा.. किती शब्द..

बेताबी क्या होती हॆ, पूछो मेरे दिलसे
तनहा तनहा लौटा हूं मॆं तो भरी महफ़िलसे..

या ओळी मला फ़ार आवडतात. गर्दीत असतानाचा एकटेपणा यात दिसतो.

एकट्याने एकटे गर्दीत चालावे
एकट्याने आपुल्याशी फ़क्त बोलावे
यात हा विचार आहे. खरे तर आपण हे करतच असतो कायम.. गर्दीत असताना कधी दुसरा माणूस काय विचार करत असेल याचा विचार केलाय ? कोणी त्रासलेला, चिडलेला, अस्वस्थ, आनंदात, व्याकुळ, व्यथेत.. दु:खात.. सगळे एकटेच.. आपण आपल्या माणसाबरोबर असलो तरी ते नुसतेच सोबत असणे होते अनेकदा.. आपण आपले एकटेच असतो. सोबत असलेल्या माणसाशी खरोखर बोलतो असे किती क्षण असतात ?

उधळून अलख निरंजन व्हावे असे किती जण भेटतात ?
सारे काही उधळून द्यावे असे किती क्षण भेटतात ?

…………………
दार हे अपुले ति-हाईत होतसे जेव्हा
एकट्याने ओळखावे अन पुढे जावे

मनाला चटका लावणा-या ओळी आहेत. याचा दाहक अनुभव ज्याने घेतला आहे…. काहीही केले तरी हाताला राखच लागते अशी संघर्षाची वर्षे ज्यांच्या आयुष्यात येतात त्यांना ’अपुले दार ति-हाईत’ कसे होते ते नीट कळेल. पण एकट्याने ते ओळखून पुढे गेलो अणि काही काळानंतर स्वकर्तॄत्वावर सर्व दारे आपल्याला ओळखायला लागली आणि काही दारे पायघड्या घालायला लागली की येथवर पोहोचल्याचा आनंद ही एकट्याला उपभोगता येतो. मग पुढे रानपक्ष्याची हाक ही ऎकू येतेच..
………………….

लागते जावेच या अंधारयात्रेला
एकट्याने एकटा अपुला दिवा व्हावे

ही अंधारयात्रा ति-हाईत दारापासून सुरू होते.. त्यात तो दिवा आपल्याला व्हावेच लागते.. आनंदाने व्हायचे की दु:खाने .. कटकट करुन ते फ़क्त आपण ठरवू शकतो. तुम्हीच सांगा कसं जगायचं.. यात पाडगावकरांनीच तो विचार नीट मांडला आहे. अंधारयात्रेला असे दोन वेळा म्हणताना… दुस-या वेळेला स्वर एकदम हळवा झाला आहे… तो एकदम भिडतो..
…………….

श्रीधर फ़डके यांचा हा नवीन अल्बम आला त्याला एक महिना होतोय.. या गाण्यातून उलगडणारे अनेक अर्थ अजून पुढे यायचे आहेत.. पण लिहायला त्या गाण्याने भाग पाडलं.. मधुमती मधला.. सुहाना सफ़र वाला दिलीप कुमार किंवा जमीर मधला फ़ूलोंके साये हॆ.. वाला अभिताभ.. एकटे आनंदाने निघालेत.. मनात एकटेपणाचा हळवेपणा असला तरी दु:ख नाही. तोच भाव या गाण्यात आहे. कवितांची निवड ही श्रीधर फ़डके यांच्या गाण्यात एक खासियत आहे.. या अल्बममधेही ते लक्षात येते.

Language... has created the word "loneliness" to express the pain of being alone. And it has created the word "solitude" to express the glory of being alone. ~Paul Johannes Tillich..